- آرین گاز تولید کننده و تامین کننده گازهای صنعتی و آزمایشگاهی با کیفیت بالا به صورت جزئی-کلی و همچنین تجهیزات و لوازم وابسته برای صنایع مختلف می باشد.آرین گازدرتامین گازهای خالص ازقبیل سولفید هیدروژن فعال می باشد.
- گاز خالص سولفید هیدروژن
گاز سولفید هیدروژن به طور طبیعی در نفت خام، مخازن گاز طبیعی، گازهای آتشفشانی و چشمه های آب گرم وجود دارد. این گاز همچنین می تواند در نتیجه فرآیندهای زیر تولید گردد:
- تجزیه بقایای انسانی وحیوانی در نتیجه فعالیت های باکتریایی
- فعالیت های صنعتی نظیر فرآوری مواد غذایی
- کوره های ذغال سنگی
- صنایع کاغذ سازی
- صنایع نساجی
- تأسیسات تصفیه فاضلاب
- صنایع تولید گوگرد
- طرح های تولید قیر و آسفالت
- صنایع دباغی
سولفید هیدروژن گازی بی رنگ، سمی و آتشگیر با بوی نافذ تخم مرغ فاسد می باشد. این گاز به صورت گاز فاضلاب و متعفن همراه با ایجاد خفقان شناخته می شود. گاز هیدروژن سولفید از طریق حس بویایی در غلظت های 3/0-01/0 قسمت در میلیون (ppm) قابل تشخیص می باشد. ولی اطمینان به حس بویایی برای تشخیص آن روش درستی نمی باشد زیرا در غلظت بالای ppm 100 در مدت چند دقیقه حس بویایی را از کار می اندازد. هیدروژن سولفید خالص سنگین تر از هوا بوده و در مناطق کم ارتفاع نظیر چاه های فاضلاب، گودال ها، تونل ها و راه آب ها تجمع می یابد. سایر اسامی : اسید سولفیدریک، هیدروژن سولفوره، هیدرو سولفوریک اسید، گاز فاضلاب، گاز ترش
- اثر بر سلامت
گاز سولفید هیدروژن بسیار سمی می باشد. کارکنان از طریق استنشاق این گاز در معرض آن قرار گرفته و این گاز سمی سریعاً در ریه جذب می گردد. ثابت شده که این گاز از طریق ممانعت در عملکرد آنزیم سیتوکروم اکسیداز مانع جذب اکسیژن می گردد.
- آثار تماس کوتاه مدت:
تماس کوتاه مدت (حاد) با سولفید هیدروژن باعث ایجاد سوزش و حساسیت در حلق، بینی، چشم و ریه ها می گردد. تماس با غلظت های بالاتر آثار جدی بر سلامت به جا گذاشته و حتی منجر به مرگ می گردد.
- آثارتماس دراز مدت:
سولفید هیدروژن در بدن تجمع نمی یابد. گزارشات حاکی از این است که تماس تکراری و یا طولانی باعث کاهش فشار خون، سردرد، تهوع، از دست دادن اشتها، التهاب چشم و سرفه های مزمن می گردد. این ماده سرطان زا گزارش نشده است.
- راه های تماس
- تماس چشمی: التهاب و سوزش چشم ها در غلظت های کم (کمتر از ppm 10) اتفاق می افتد. در بیش از ppm 50 اشک شدید، تاری دید و درد چشم در نور اتفاق می افتد. بسیاری از علائم با قطع تماس از بین می رود ولی در موارد تماس زیاد و شدید، چشم دچار آسیب دائمی می گردد. تماس چشم با سولفید هیدروژن مایع منجر به ایجاد یخ زدگی می شود.
- استنشاق: استنشاق این ماده باعث ایجاد سرگیجه، سردرد و تهوع می گردد. تماس در غلظت زیاد منجر به توقف تنفس، کما یا بیهوشی می گردد. تماس با غلظت ppm600 به مدت 30 دقیقه مرگ آور است. استنشاق مداوم غلظت کم حس بوِیایی را از کار می اندازد لذا بو نمی تواند برای مدت طولانی علامت هشدار دهنده مناسبی باشد. از دیگر عوارض تماس می توان به از دست دادن حافظه، از کار افتادگی ماهیچه های صورت و تخریب بافت عصبی می توان اشاره نمود.
- پوست: گاز سولفید هیدروژن باعث سوزش پوست می شود. تماس مستقیم با مایع سبب یخ زدگی می شود که علائم آن عبارتند از تغییر رنگ پوست به سفید یا زرد -خاکستری. درد بعد از تماس به سرعت برطرف می شود.
- دسته بندی خطر
- ملاحظات اضطراری: در حضور سولفید هیدروژن حس بویایی از کار می افتد. تماس مستقیم با سولفید هیدروژن مایع سبب یخ زدگی می شود. این ماده در حضور هوا خطر آتشگیری دارد. از هوا سنگین تر بوده و در مسافت زِِیادی پخش می شود.
- عبارات ایمنی و ریسک: عبارات ایمنی و خطر، عباراتی استاندارد مخصوص مواد خطرناک می باشند. عبارات مربوط به ریسک (خطر) توصیف عمومی از خواص فیزیکوشیمیایی، زیست محیطی و تأثیر بر سلامت می باشد. عبارات ایمنی اطلاعاتی درباره جابجایی و انبار داری ایمن، انهدام ضایعات، وسایل حفاظت فردی و کمک های اولیه می دهد.
- عبارات ریسک
- R12 شدیداً آتشگیر
- R26 سمیت شدید در اثر استنشاق
- R50 برای محیط های دریایی شدیداً سمی
- عبارات ایمنی
- S1/2 در محیط در بسته و دور از دسترس اطفال نگهداری شود.
- S7/9 در محیط با تهویه مناسب نگهداری شود.
- S16 دور از منبع جرقه نگهداری شود-استعمال دخانیات ممنوع
- S45 در صورت بروز سانحه و یا در صورت احساس کسالت سریعاً با پزشک تماس گرفته شود.
- کنترل تماس: تأثیر ات ناشی از تماس با سولفید هیدروژن به عواملی نظیر مدت، تعداد دفعات و مقدار استفاده، میزان تأثیر وسائل و روش های حفاظتی ونحوه استفاده از آن ها بستگی دارد. تهیه دستورالعملی که تمام احتمالات خطر آفرین را پیش بینی نماید غیر ممکن بوده و کاربران باید خطرات و روش های کنترل را ارزیابی و در مواقع مناسب به کار برند.
- روش های پیشگیرانه
بهترین راه حفظ سلامتی اجتناب از تماس با سولفید هیدروژن می باشد. کنترل های مهندسی و وسایل حفاظت فردی روش هایی هستند که به منظور کنترل و حفاظت به کار گرفته می شوند.
- کنترل های فنی و مهندسی
این روش ها به منظور حذف تماس با یک ترکیب به کار گرفته می شوند و این کار از طریق حذف ترکیب از هوا و یا ایجاد مانع بین کاربر و ترکیب انجام می گیرد. مثال هایی در این زمینه برای جلوگیری از تماس با سولفید هیدروژن عبارتند از:
- تعبیه حسگرهای گاز و سیستم هشدار دهنده در محیط
- تهویه مناسب به منظور کاهش غلظت سولفید هیدروژن در هوا
- سیستم بسته به همراه مشعل
- حذف سولفید هیدروژن از جریانات گاز یا مایع
- وسایل حفاظت فردی
- برای حفاظت از چشم ها از عینک ایمنی و یا ماسک تمام صورت استفاده شود.
- در مواقعی که غلظت سولفید هیدروژن بیش از حد مجاز شغلی (OEL) باشد از ماسک های هوا رسان استفاده گردد.
- کمک های اولیه
- چشم: در صورت تماس مایع با چشم و یا در صورت بروز سوزش در چشم پس از تماس با سولفید هیدروژن، چشم ها باز و با جریان ملایم آب شستشو داده شود. شستشو باید حداقل به مدت 15 دقیقه ادامه یافته و حتماً با پزشک مشورت گردد.
- استنشاق: مصدوم سریعاًبه هوای آزاد انتقال یافته و در صورت لزوم از افراد آموزش دیده برای تأمین اکسیژن و یا احیاء قلبی- عروقی کمک گرفته شود.
- پوست: در صورت احساس سوزش در پوست پس از تماس، موضع حداقل به مدت 15 دقیقه با آب شسته شود. در صورت بروز یخ زدگی موضع در آب گرم قرار گرفته و از آب داغ استفاده نگردد. در صورتی که آّب گرم در دسترس نباشد محل آسیب دیده را در پتو پیچیده و پس از گرم شدن، موضع آسیب دیده به آرامی نرمش داده شود. با پزشک مشورت شود.
- توصیه به پزشکان: در صورت نیاز و برای رفع عوارض تماس، اکسیژن تجویز گردد. مراقب علائم اولیه تورم ریوی باشید.
- جابجایی، انبارداری و حمل و نقل سولفید هیدروژن
- در صورت نگهداری در سیلندر هیچگاه از حرارت و شعله مستقیم در نزدیکی سیلندرها استفاده نشود. سیلندرها در محیط با تهویه مناسب و به دور از زنگ زدگی نگهداری گردند. محل نگهداری باید به دور از مکان های پر رفت و آمد و خروج اضطراری باشد. منبع شعله و ایجاد جرقه نباید وجود داشته باشد. تجهیزات الکتریکی در محل انبار باید از نوع ضد جرقه باشند. محل نگهداری مواد قابل اشتعال باید از اکسیژن و سایر اکسید کننده ها حداقل 20 فوت فاصله داشته باشد یا دارای حفاظی غیر آتشگیر و مقاوم در برابر آتش به مدت نیمساعت به ارتفاع حداقل 5 فوت داشته باشد. دمای انبار نباید بیش از 52 درجه سانتیگراد باشد. اقدامات لازم برای آشکارسازی نشت و تجهیزات هشدار دهنده باید در محل انبار وجود داشته باشد.
- مواد ناسازگار: سولفید هیدروژن احیاء کننده قوی و فعال می باشد. این ماده باید جدا از اکسید کننده ها، پراکسیدهای آلی، مواد قلیایی، فلزاتی نظیر مس و سرب و اکسید های فلزی نگهداشته شود. این ماده برای بیشتر فلزات خورنده بوده و با این مواد برای تشکیل سولفیدهای فلزی وارد واکنش می گردد.
- حضور سولفید هیدروژن در طبیعت
- سولفید هیدروژن به شکل گاز بوده و لذا حضور آن در هوا پس از آزاد شدن در محیط حتمی است و از هوا نیز جذب خاک و شاخ و برگ گیاهان می گردد.
- این ماده در آب و روغن حل می شود لذا در آب های سطحی، زیرزمینی و خاک های مرطوب وارد شده و به این ترتیب مسافت های طولانی را طی می نماید.
- سولفید هیدروژن با توجه به شرایط دما و pH می تواند به راحتی از سطح آب تبخیر گردد، pH پایین و دمای بالا تبخیر را تسریع می نماید.
- این ماده به دلیل حلالیت زیاد در آب به راحتی در خاک های مرطوب و محیط های دریایی منتقل می گردد، جذب رس و ماده آلی خاک شده و بعضی از میکرو ارگانیزم های خاک و آب قادرند سولفید هیدروژن را به گوگرد عنصری تبدیل نمایند و نیمه عمر آن در این محیط ها از یک تا چند ساعت می باشد. تجمع آن در زنجیره غذایی غیر محتمل است.
- این ماده به کمک پر اکسید هیدروژن اکسید می گردد، بنابراین در فاضلاب ها با افزودن مواد شیمیایی اکسید کننده حضور این ماده کنترل می گردد. در محیط گرم و مرطوب توسط باکتری های اتوتروف به سولفوریک اسید اکسید می گردد.
