گاز مونوکسید کربن

• آرین گاز تولید کننده و تامین کننده گازهای صنعتی و آزمایشگاهی  با کیفیت بالا به صورت جزئی-کلی و همچنین تجهیزات و لوازم وابسته برای صنایع مختلف می باشد.آرین گاز درتامین گازهای خالص ازقبیل مونوکسید کربن فعال می باشد.
• گاز خالص مونوکسید کربن

مونوکسید کربن با فرمول CO وزن مولکولی 01/28 نقطه ذوب 207 درجه سلسیوس و نقطه جوش 192 درجه سلسیوس گازی است بی رنگ و بی بو که حاصل احتراق ناقص زغال و سوخت های فسیلی است. حد طبیعی آن در هوا 0/01-0/2ppm ( حجمی ) است. در مناطق شهری معمولا زیر 17ppm است ولی در شهر تهران در ساعات ترافیک و در بعضی مناطق برای کوتاه مدت تا 50ppm و حتی بیشتر هم گزارش شده است. در محیط های بسته و کارگاه ها غالبا از 100 پی پی ام هم تجاوز می نماید. مونوکسید کربن چهار نوع اثر مهم بر اعمال فیزیولوژیکی انسان دارد:

•  1) اثرات قلب و عروق
•  2) رفتارهای عصبی
•  3) اثر Fibrinolysis
•  4) اثر بر جنین

هیپوکسی که بوسیله مونوکسید کربن ایجاد می شود منجر به نارسائی در اعمال حسی و عضلات مثل مغز، قلب، جدار داخلی عروق خونی و پلاکت ها می شود. با توجه به اینکه میل ترکیبی مونوکسید کربن باهموگلوبین خون حدود 220 برابر بیشتر از اکسیژن است، در محیط های آلوده کربوکسی هموگلوبین خون به سرعت افزایش می یابد. در جوانان با رسیدن کربوکسی هموگلوبین خون به 5% ظرفیت اکسیژن گیری بدن پایین آمده و اثرات آن روی قلب بطور وضوح نشان داده شده است. مونوکسید کربن گازی است که بر اثر ناقص سوختن کربن بوجود می‌آید. این گاز بسیار سمی است اما رنگ و بوی خاصی ندارد. به همین دلیل کربن مونوکسید قاتل نامریی نامیده می شود. میل ترکیبی کربن مونوکسید با هموگلوبین خون حدود 300 برابر بیشتر از میل ترکیب گاز اکسیژن است.

جالب است بدانید که در خون همه ی ما حدود 5 درصد کربن مونوکسید وجوددارد اما اگر این مقداربه 20 درصد برسد باعث مرگ ما خواهد شد.وقتی کربن مونوکسید وارد سیستم تنفسی شخصی شود بلافاصله با گلبول های قرمز شخص وارد واکنش شده و باعث می شود تا اکسیژن کمتری به اعضای بدن برسد که اولین عارضه ی این مساله خواب آلودگی و احساس خستگی مفرط می باشد. در این حات اعضای بدن گِزگِز کرده و اگر بدن شخص حساس باشد دچار خونریزی بینی می شود. اگر شخص سعی کند سرپا بایستد دچار سرگیجه به همراه حالت تهوع شده و چشمها در این حالت اغلب سیاهی می رود. در ادامه ممکن است شخص دچار بیهوشی شود. یکی از نشانه های مسمومیت با کربن مونوکسید این است که وقتی شخص محیط خود را تغییر می دهد بهبود یافته و در قرار گرفتن مجدد در محیط دچار حالات قبلی میگردد. اگر غلظت کربن مونوکسید در خون بیشتر از 30 درصد شود ضربان قلب شخص نیز افزایش می یابد. در غلظت های بیش از 40 درصد اختلالت حرکتی، سرگیجه، کاهش حافظه و ناتوانی در حرکت اندام ها می شود. تمامی وسایل و دستگاه‌هایی که وظیفه سوزاندن چیزی را دارند (مانند یک بخاری گازی یا نفتی، یک آب‌گرم‌کن و یا حتی موتور یک خودرو) تا حدودی مونواکسیدکربن تولید می‌کنند، میزان این تولید به شرایط احتراق (سوختن) بستگی دارد؛ هرچه میزان اکسیژن در هنگام سوختن کمتر باشد بخش بیشتری از کربن‌ها دچار ناقص سوزی می‌شوند و به جای دی‌اکسید کربن مونواکسیدکربن تولید می‌کنند. افرادی که در یک فضای سربسته در معرض استنشاق این گاز قرار می‌گیرند ابتدا احساس کرختی و خواب آلودگی می‌کنند و در صورتی که هرچه سریعتر مکان را ترک نکنند و یا هوای تازه تنفس نکنند دچار بیهوشی و در نهایت خفگی می‌شوند. برای دوری از خطرات همین گاز است که مدام توصیه می‌شود برای بخاری‌های گازی منازل حتماً از دودکش‌های کلاهک دار استفاده شود. کربن مونوکسید از هوا سبکتر می باشد و در قسمت های فوقانی محل های سرپوشیده بیشتر تجمع می کند. در کربن مونوکسید یک پیوند سه گانه کربن را به اکسیژن متصل می نماید که طول آن حدود 112.8 پیکومتر می باشد.

•  گروههاي در معرض خطر

1. افرادی که بیماریهای قلبی از قبیل آنژین دارند بیشتر در معرض خطر هستند. این افراد چنانچه در معرض مونوکسید کربن قرار گیرند خصوصاً در حین انجام فعالیت ممکن است دردهای قفسه سینه و دیگر علایم قلبی را تجربه کنند.
2. كساني که علائم مشترک بیماری‌های قلبی و تنفسی دارند همانند بیماری‌های مزمن انسداد ریوی، کم خونی، ناتوانی‌های قلبی، بیماریهای عروق مغزی و همچنین کودکان و جنین در معرض خطر CO قرار دارند.
3. در افراد سالم تماس با سطوح بالای مونوكسيد کربن می‌تواند دید و هوشیاری افراد را کاهش دهد.

• علايم مسموميت با گاز مونوكسيد كربن

1. تنگي نفس و سوزش مجاري تنفسي از علائم مهم مسموميت با گاز مونوكسيد كربن است.سردرد، سوزش چشم، خواب‌آلودگي غيرمعمول، ضعف،‌كم خوني، تنگي نفس و سوزش مجاري تنفسي از ديگر علائم مسموميت با گاز مونوكسيد كربن است. لذا افرادي كه اين علائم را دارا شدند هر چه سريع‌تر به مراكز درماني و يا اتوبوس‌ آمبولانس‌ها مراجعه كنند.

• ميزانAQI (شاخص كيفيت هوا) مرتبط با CO

1. میزان 50-0: تأثيري بر سلامت نداشته و نیاز به اقدامات احتیاطی خاصی ندارد.
2. میزان 100-51 : از نظر تاثیر بر سلامت متوسط است. نیاز به اقدامات احتیاطی خاصی ندارد.
3. میزان 150-101: از نظر تاثیر بر سلامت برای گروه‌های حساس ناسالم است. کسانی که بیماری های قلبی از قبیل آنژین دارند باید فعالیتهای سنگین خود را کاهش دهند و از تماس با منابع CO همانند ترافیک سنگین بپرهیزند.
4. میزان 200-151: از نظر تاثیر بر سلامت غیر سالم است. کسانی که بیماری قلبی مانند آنژین دارند از فعالیت‌های متوسط خود کم کنند و از تماس با منابع CO همانند ترافیک سنگین خودداری کنند.
5. میزان 300-201: از نظر تاثیر بر سلامت خیلی ناسالم است و کسانی که بیماری قلبی مثل آنژین دارند از فعالیت‌هاي بيرون منزل خودداری کنند همچنین از تماس با منابع CO مثل ترافیک سنگین خودداری کنند.
6. میزان 500-301: از نظر تاثیر بر سلامت خطرناک است. افرادی که بیماری قلبی همانند آنژین دارند از تماس با منابع CO و فعالیت بيرون از منزل بپرهیزند. دیگر افراد نیز از فعالیت سنگین دوری کنند.

•  توصيه‌هاي پيشگيرانه بهداشتي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

1. افراد مبتلا به بيماري‌هاي قلبي، ريوي و تنفسي و همچنين سالمندان، كودكان و زنان باردار توصيه شده است از قرار گرفتن طولاني مدت در فضاي باز پرهيز كنند زيرا باعث افزايش احتمال تشديد علائم تنفسي در افراد حساس و مبتلا به آسم ريوي، و همچنين تشديد بيماري‌هاي قلبي و عروقي در افراد مسن مي‌شود.
2.  بهتر است افراد از وسايل نقليه عمومي استفاده كرده و از ترددهاي غيرضروري خودداري كنند. مركز سلامت محيط و كار همچنين استفاده از ماسك مناسب (از جنس فيبر) را به مردم توصيه كرده است.
3.  با توجه به اين كه ذرات ريز ناشي از آلودگي هوا روي سطح پوست مي‌نشينند، بنابراين هنگام شستشوي دست و صورت از آب خالي استفاده نكنيد، زيرا اين ذرات در صورت آميخته شدن با آب، ماده اسيدي ضعيفي را ايجاد مي‌كند كه به مرور باعث پيري زودرس پوست مي‌شود.
4.  در هنگام بروز پديده آلودگي هوا، از خوردن فست‌فودها (غذاهاي آماده) و مواد غذايي حاوي مواد نگه دارنده مثل چيپس و انواع كنسرو به دليل ايجاد آلرژي خودداري شود.