-
اطلاعات فنی و ایمنی گاز هلیوم ( گاز هلیم )
هلیوم ( هلیم ) یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۲ و وزن اتمی ۴٫۰۰۲۶۰۲ است.گازهلیوم ( گاز هلیم )، بی بو، بی رنگ، بی مزه، غیرسمّی، از دیدگاه شیمیایی بی اثر و تک اتمی است که در جدول تناوبی استاندارد در بالای گروه گازهای نجیب جا دارد. دمای ذوب و جوش گازهلیوم (گاز هلیم)، در میان دیگر عنصرها بسیار پایین است به همین دلیل در دمای اتاق و البته در بیشتر موارد به صورت گازی است مگر شرایط بسیار ویژهای بر آن گذرانده شود.
گاز هلیوم ( هلیم ) بعد از هیدروژن دومین عنصر سبک جهان است و از لحاظ فراوانی هم باز بعد از هیدروژن در جایگاه دوم قرار میگیرد. نزدیک به ۲۴٪ از جرم گیتی از هلیوم ( هلیم) است که این مقدار بیش از ۱۲ برابر ترکیب تمام عنصرهای سنگین است. هلیوم ( هلیم) به همان صورت که در خورشید و مشتری یافت میشود در جهان پیدا میشود و این به دلیل انرژی بستگی (به ازای هر هسته) بسیار بالای هلیم-۴ نسبت به سه عنصر دیگر پس از آن در جدول تناوبی است. بیشتر هلیم موجود در گیتی، هلیم-۴ است و گمان آن میرود که در جریان مه بانگ پدید آمده باشد. امروزه با کمک واکنشهای همجوشی هستهای در ستارهها، گونه های تازهای ازگاز هلیوم ( هلیم ) ساخته شده است.
یکی از کاربردهای مهم مایع و یا گازهلیوم (گاز هلیم) در سرماشناسی است. نزدیک به یک-چهارم هلیم تولیدی در این زمینه بکار میرود. ویژگی خنک سازی هلیم بویژه در خنک کردن آهنرباهای ابررسانا مهم است. این آهن رباها به صورت تجاری در اسکنرهای ام آر آی کاربرد دارد. کاربرد صنعتی دیگر گاز هلیوم (گاز هلیم)در فشار وارد کردن برای نمونه به عنوان گاز تخلیه کنندهاست. همچنین به عنوان هوای محافظ در جوشکاری با قوس الکتریکی، در فرایندهایی مانند کشت بلورها در ساخت قرصهای سیلیسیم از گاز هلیوم (گاز هلیم)بهره برده میشود. نزدیک به نیمی از هلیم تولیدی در این زمینه کاربرد دارد.
گازهلیوم ( گاز هلیم )، پس از نئون، کم واکنش ترین گاز نجیب و البته دومین عنصر کم واکنش پذیر در میان همهٔ عنصرها است.
گازهلیوم ( گاز هلیم ) طبیعی در شرایط استاندارد، آسیب رسان نیست. اندازههای بسیار اندکی از این ماده در خون انسان پیدا میشود. اگر بجای اکسیژن مورد نیاز بدن، گازهلیوم ( گاز هلیم ) را تنفس کنیم امکان خفگی پیش میآید. نکتههای ایمنی گفته شده دربارهٔ هلیم مایع و کار با آن همانند کار با دیگر نیتروژن مایع است. چون دمای آن بسیار پایین است و ممکن است فرد دچار سوختگی در اثر سرما شود.
